Një prind që për 2025 siguroi deri në 1.2 milionë lekë të ardhura dhe në certifikatën familjare ka në ngarkim 1 fëmijë të moshës deri 18 vjeç, që po e shkollon në një institucion arsimor privat do të përfitojë 100 mijë lekë zbritje shpenzimesh për arsimimin, që do i njihen si shpenzime të zbritshme.
Pavarësisht nivelit të të ardhurave vjetore të siguruara, atij do t’i zbriten edhe 48 mijë lekë shpenzime për rritjen apo mbajtjen e fëmijës.
Shuma vjetore që ky prind shpenzon për rritjen e fëmijës dhe për arsimin e tij të përcaktuara në nivelet e mësipërme do të zbritën nga totali i të ardhurave vjetore të siguruar nga puna apo siç njihet ndryshe nga totali i bazës së tatueshme vjetore.
Pasi t’i zbriten këto shpenzime do t’i tatohen më pak të ardhura. Për rrjedhojë do të llogaritet më pak tatim dhe një pjesë mund ti rimbursohet. Kjo lehtësi fiskale do të përfitohet përmes Deklaratës Individuale Vjetore të të Ardhurave 2025 që plotësohet në mars të 2026.
Zbritja e shpenzimeve për arsimin dhe fëmijët në ngarkim nga totali i të ardhurave vjetore të realizuara për 2025 pritet të ulë tatimin për individët e punësuar.
Shpenzimet për zbritje do të deklarohen nëpërmjet DIVA-s (Deklarata Individuale Vjetore të të Ardhurave) që do të plotësohet në mars të 2026-s, ndërkohë që tatimi i 2025-s për pagat është paguar çdo muaj. Por nëse tatimi i paguar gjatë 2025 rezulton të jetë më i lartë se tatimi i ri që do të llogaritet pas zbritjes së shpenzimeve, diferenca do të jetë rimbursimi që do të kërkohet brenda tre muajve nga plotësimi i deklaratës vjetore.
Sipas Drejtorise se Pergjithshme te Tatimeve, mbeshtetur në ligjin e ri “Per tatimin mbi te ardhurat” te ardhurave të realizuara nga pagat për vitin 2025, do t’u zbriten shpenzimet prej 48 mijë lekësh për çdo fëmijë në ngarkim të moshës deri në 18 vjeç dhe 100 mijë lekë për arsimin. “Zbritjen nga baza e tatueshme prej 48 mijë lekësh në vit për çdo fëmijë në ngarkim të moshës deri 18 vjeç, e përfiton çdo individ, pavarësisht nivelit të të ardhurave.
Ndërsa shpenzimet fikse për arsimin me vlerë 100 mijë lekë në vit, pavarësisht numrit të fëmijëve, do ta përfitojnë vetëm individët me të ardhura deri në kufirin e 1,2 milionë lekëve në vit”, sqaruan Tatimet.
Tatimi mbi të ardhurat nga paga është paguar nga individët çdo muaj për vitin 2025, por zbritja e shpenzimeve për fëmijët nga totali i të ardhurave vjetore të fituara nga punësimi do të bëhet në Mars 2026 përmes plotësimit të Deklaratës Vjetore të të Ardhurave (DIVA). Nëse në DIVA, pas zbritjes së shpenzimeve, do të shfaqet gjendje teprice kreditore, do të thotë se tatimet ndaj këtij individi kanë një borxh parash për të kthyer.
Pra, nëse tatimi i paguar gjatë vitit 2025 rezulton se është më i lartë se tatimi i llogaritur pas zbritjeve të shpenzimeve në DIVA, që do të plotësohet deri më 31 Mars 2026, Drejtoria e Përgjithshme e Tatimeve (DPT) sqaron se në këtë rast, individi ka të drejtë që brenda 3 muajve të kërkojë rimbursimin e parave, pra kthimin e tyre.
Sipas shembullit të DPT-së, nëse një individ X, me të ardhura mujore 70 mijë lekë apo të ardhura vjetore prej 840 mijë lekësh për 2025-n ka paguar tatim prej 5,200 lekësh në muaj apo tatimin vjetor prej 62,400 lekësh. Individi ka dy fëmijë në ngarkim të moshës nën 18 vjeç dhe të ardhurat vjetore nuk e kalojnë kufirin e 1,2 milionë lekëve, për të cilat do të përfitojë zbritje shpenzimesh.
Pas zbritjes së shpenzimeve nga totali i të ardhurave për 2025, tatimi i ri për këtë individ llogaritet në vlerën e 29,120 lekë. Por ndërkohë individi X për 2025 kishte paguar një tatim vjetor prej 62,400 lekësh. Këtij detyrimi të paguar do t’i zbritet tatimi i ri i llogaritur me vlerë 29,120. Diferenca prej 33,2 mijë lekësh është shuma që i takon të kërkojë për rimbursim brenda 3 muajve, pas plotësimit të DIVA-s.
Në një çift bashkëshortësh, të drejtën për zbritjen e shpenzimeve të fëmijëve në ngarkim dhe për arsimimin nëse plotësohet kufiri i të ardhurave e ka anëtari me të ardhura më të larta vjetore. Zbritja e shpenzimeve për fëmijët nga baza vjetore e tatueshme nuk përfitohet nga të dy prindërit e fëmijëve në ngarkim, por vetëm ai që ka të ardhurat më të larta të deklaruara. Por me hyrjen në fuqi të ligjit të ri për tatimin mbi të ardhurat detyrimin për plotësimin e DIVA e kanë të gjithë individët e punësuar me të ardhura vjetore mbi 1,2 milionë lekë në vit.
Pra plotësimin e DIVA-s për të ardhurat vjetore të 2024-s e kishin të gjithë individët që realizonin të ardhura mbi 1,2 milionë lekë nga 2 milionë lekë që ishte më parë pragu i lejuar. Në të kundërt, individët që nuk plotësojnë DIVA apo vonojnë plotësimin e saj ngarkohen me penalitete prej 3,000 lekësh. Për 2024, nuk ndryshoi mënyra e plotësimit dhe dorëzimit të DIVA-s 2024. Pra të dypunësuarit vijojnë të kenë detyrimin të plotësojnë deklaratën pavarësisht nëse e arrijnë kufirin prej 1,2 mln lekë në vit, apo kanë realizuar të ardhura nën këtë nivel.
Për individët që realizojnë të ardhura vjetore nën 1,2 milionë lekë dhe nuk kanë detyrim për të plotësuar DIVA, por kërkojnë të përfitojnë një të drejtë për shpenzimet e fëmijëve që ligji e njeh si lehtësi fiskale, plotësimi i saj do të kryhet vullnetarisht. Pra, në këtë rast individi, nuk penalizohet me masë administrative nga tatimet.
Si do të ulet tatimi pas zbritjes së shpenzimeve për fëmijët?
Sipas Tatimeve, zbritje nga baza e tatueshme prej 48 mijë lekësh në vit për çdo fëmijë në ngarkim të moshës deri në 18 vjeç, e përfiton çdo individ, pavarësisht nivelit të të ardhurave.
Ndërsa shpenzimet për arsimin me vlerë 100 mijë lekë në vit, pavarësisht numrit të fëmijëve, e përfitojnë vetëm individët me të ardhura deri në kufirin e 1,2 milionë lekëve në vit.
Në vitin 2026, kur individi X do të plotësojë Deklaratën Vjetore të të Ardhurave, do t’u zbresë të ardhurave vjetore nga paga për 2025-n, shpenzimet në ngarkim të 2 fëmijëve që ka 48,000 × 2 = 96,000 lekë.
Në rastin e shembullit, të ardhurat e individit nuk e kalojnë kufirin e 1,2 milionë lekëve dhe përfiton edhe zbritjen e shpenzimeve prej 100 mijë lekësh. Zbritja e shpenzimit për arsimimin e fëmijëve është fikse, pavarësisht numrit të tyre.
Në këtë rast, individit nga të ardhurat vjetore do t’i zbritet një total shpenzimesh prej 196,000 lekësh. Pas zbritjes baza e re e tatueshme do të jetë në vlerën e 644 mijë lekëve.
Por sipas skemës së re të përcaktuar në pikën 1, të nenit 22, të ligjit të ri “Për tatimin mbi të ardhurat”, nëse të ardhurat vjetore nga punësimi janë mbi 600 mijë lekë deri në 720 mijë lekë, tatimpaguesit i zbritet një shumë prej 420 mijë lekësh, pra kjo shumë nuk tatohet.
Pas kësaj zbritjeje, baza e tatueshme bëhet 224 mijë lekë x 13%, tatimi i ri i llogaritur është 29,120 lekë.
Por ndërkohë individi X për 2025 kishte paguar një tatim vjetor prej 62,400 lekë. Këtij detyrimi të paguar do t’i zbritet tatimi i ri llogaritur me vlerë 29,120.
Diferenca prej 33,280 lekësh është shumë që individit X i takon për rimbursim dhe e kërkon pranë tatimeve brenda 3 muaj pas plotësimit të DIVA.
Risitë për zbritjen e shpenzimeve për fëmijët nga baza e tatueshme nisin zbatimin me hyrjen në fuqi të ligjit “Për tatimin mbi të ardhurat”. Më herët, administrata tatimore ka vlerësuar se shuma për rimbursim do të jetë rreth 20 mln euro.
Kush përfiton dhe Dokumentacioni
Drejtoria e Përgjithshme e Tatimeve ka sqaruar për “Monitor” se të drejtën për të përfituar nga zbritjet e bazës tatimore prej 48 mijë lekësh në vit për çdo fëmijë në ngarkim të moshës deri 18 vjeç do ta kenë të gjithë individët, pavarësisht nivelit të të ardhurave.
Ndërsa të drejtën për zbritjen e shpenzimeve për arsimimin e fëmijëve, në masën 100 mijë lekë në vit, pavarësisht numrit të fëmijëve, shuma nuk ndryshon, do ta kenë vetëm individët me të ardhura vjetore deri në 1,2 milionë lekë në vit.
Për të dyja rastet, si për përfitimin e shpenzimeve për fëmijët në ngarkim dhe shpenzimet e arsimit (këto të fundit përfitohen vetëm nga individët me të ardhura vjetore deri në 1,200,000 lekë) duhet të bëhet ruajtja e dokumentacionit, dukë përfshirë certifikatën familjare për fëmijët në ngarkim, kontratat me institucionet arsimore, përfshirë pagesat për gjuhët e huaja.
Tatimet pohojnë se në mënyrë të hollësishme, dokumentacioni justifikues për shpenzimet përcaktohet edhe në pikën 23.1 të Udhëzimit nr.26, datë 08.09.2023 “Për tatimin mbi të ardhurat”.
“Kompensimi për fëmijën në ngarkim të tij dhe shpenzimet për arsim kërkohen nga anëtari i familjes me të ardhura më të larta vjetore të tatueshme.
Ai duhet të paraqesë dokumente justifikues, të tilla si: certifikatën e gjendjes familjare, kontratat me institucionet arsimore dhe dokumentet e pagesës për fëmijët apo edhe dokumentet për pagesat e kurseve të gjuhëve të huaja etj”., sqarohet në udhëzim.
Dokumentacioni justifikues për shpenzimet nuk do të ngarkohet në sistem në momentin e plotësimit të DIVA-s, por do të ruhet nga individi përfitues në rast kontrolli tatimor.
“Tatimpaguesi individ deklarues i DIVA-s duhet vetëm të dorëzojë deklaratën tatimore vjetore dhe dokumentacionin vërtetues të të dhënave që ka deklaruar duhet ta disponojë për ta vënë në dispozicion të administratës tatimore në rast kërkese nga administrata”, sqaroi Administrata Tatimore për “Monitor”.
Ligji për procedurat tatimore parashikon ruajtjen e dokumentacionit deri në 5 vite.
“Periudha e ruajtjes së dokumentacionit është përcaktuar në ligjin 9920, datë 19.08.2008 ‘Për procedurat tatimore në Republikën e Shqipërisë, i ndryshuar, neni 48 ‘Mbajtja dhe ruajtja e dokumenteve të të dhënave tatimore’, pika 2.
Afati është të paktën 5 vjet duke filluar nga fundi i vitit tatimor të cilit i përkasin dokumentet”, sqaron DPT.
Në rast se individi deklarues nuk disponon dokumentacion që justifikon zbritjen për arsimin dhe në rast kontrolli, deklarimi do të konsiderohet i gabuar, atëherë individi deklarues sipas DPT-së do të penalizohet në referim të dispozitave të ligjit nr. 9920, datë 19.08.2008 “Për procedurat tatimore në Republikën e Shqipërisë”, i ndryshuar.
Arsimi publik nuk përfshihet
Fëmijët që ndjekin arsimin publik nuk përfitojnë nga kjo zbritje, për shkak se nuk ka pagesë të dokumentuar.
Administrata Tatimore sqaron se vetëm shpenzimet reale, të justifikuara me fatura për arsimin e fëmijëve, mund të zbriten nga baza tatimore.
Shembull 1
Sa ulet tatimi nga zbritja e shpenzimeve për arsim dhe fëmijët në ngarkim
Individi X ka këto të dhëna:
Të ardhura mujore nga punësimi: 70,000 lekë
Të ardhura vjetore: 70,000 × 12 = 840,000 lekë
Tatimi i paguar gjatë vitit (pa zbritje):
Tatimi mbi pagën llogaritet kështu: (70,000-30,000) x 13% = 5,200 lekë/muaj apo tatimi vjetor i paguar është 62,400 lekë.
Zbritjet që përfiton në DIVA:
Individi me të ardhura nën 1,200,000 lekë në vit ka 2 fëmijë në ngarkim të moshës nën 18 vjeç.
Individi për të përfituar zbritjet për arsimin e fëmijëve duhet të plotësojë dhe të dorëzojë deklaratën e të ardhurave personale deri në datë 31 mars të vitit pasardhës (viti i fillimit që përfiton zbritjet për arsim dhe kompensimin për fëmijë është viti 2025), pra deri në 31 mars 2026.
Shuma maksimale që zbritet për arsim është 100,000 lekë pavarësisht nga numri i fëmijëve në moshë nën 18 vjeç.
Individi me të ardhurat personale nga punësimi dhe/ose biznesi me më shumë se 1,200,000 lekë në vit nuk përfiton nga zbritje shpenzimesh për arsim.
Zbritje për arsimin 100,000 lekë
Zbritja për fëmijët në ngarkim = 48,000 lekë
Në këtë rast, zbritja për 2 fëmijë në ngarkim që ka individi X = 48,000 × 2 = 96,000 lekë
Zbritje totale = 100,000 + 96,000 196,000 lekë
Baza e re e tatueshme: Nga 840,000 lekë, hiqet 196,000 lekë zbritje
Baza e tatueshme bëhet: 644,000 lekë
Tatimi i ri që duhet të kishte paguar:
(644,000-420,000) x 13% = 29,120 lekë (420,000 lekët e para nuk tatohen nëse të ardhurat janë mbi 600,000 lekë deri në 720,000 në vit sipas skemës së re të përcaktuar në pikën 1 të nenit 22)
Rimbursimi që i takon:
Tatimi vjetor i paguar: 62,400 lekë
Tatimi i ri pas zbritjeve: 29,120 lekë
Diferenca: 33,280 lekë (ky është rimbursimi që i takon)
Si ta përfitojë këtë shumë?
Individi plotëson deklaratën DIVA deri më 31 mars të vitit tjetër.
Dokumentet e nevojshme për të përfituar zbritjet për fëmijët në ngarkim dhe për shpenzimet arsimore, nuk do të bashkëngjiten në sistem gjatë plotësimit të DIVA-s, por do të ruhen deri në 5 vite për rastet e kontrollit tatimor.
Sa ulet tatimi nga zbritja e shpenzimeve fikse prej 100 mijë lekësh në vit për arsim
Së pari, individi me të ardhurat personale nga punësimi dhe/ose biznesi me më shumë se 1,200,000 lekë në vit nuk përfiton nga zbritje shpenzimesh për arsim.
Shembull: Individi X ka të ardhura nga punësimi 70,000 lekë në muaj apo 840,000 lekë në vit.
Tatimi i paguar në çdo muaj është (70,000-30,000) 13% 5,200 lekë dhe në vit 62,400 lekë.
Individi për të përfituar zbritjet për arsimin e fëmijëve duhet të plotësojë dhe dorëzojë deklaratën e të ardhurave personale deri në datë 31 mars të vitit pasardhës (viti i fillimit që përfiton zbritjet për arsim dhe kompensimin për fëmijë është viti 2025), pra deri në 31 mars 2026.
Shuma maksimale që zbritet për arsim është 100,000 lekë, pavarësisht nga numri i fëmijëve në moshë nën 18 vjeç.
(840,000-100,000)/12 = 61,667 lekë/muaj. Tatimi 4,117 lekë (vjetor 49,400 lekë).
Në këtë rast, sipas pikës 1 të nenit 22, përveç shpenzimeve për arsim nga baza tatimore, është zbritur një shumë prej 360, 000 lekësh nëse të ardhurat vjetore janë mbi 720, 000 lekë, ose një shumë prej 30,000 lekësh në muaj, nëse të ardhurat mujore janë mbi 60,000 lekë.
Individi do të rezultojë në Deklaratën individuale të të Ardhurave me gjendje kreditore 13,000 lekë (e rrumbullakosur).
Këtë gjendje kreditore e kërkon brenda një afati 3 muaj.
Zbritjet nga baza tatimore, çfarë parashikon Neni 22
- Tatimpaguesi i të ardhurave personale me të ardhura nga punësimi dhe/ose biznesi mund të zbresë nga baza tatimore për periudhën tatimore:
- a) një shumë prej 600 000 lekësh, nëse të ardhurat vjetore janë deri 600 000 lekë, ose një shumë prej 50.000 lekësh në muaj nëse të ardhurat mujore janë deri në 50.000 lekë;
- b) një shumë prej 420 000 lekësh nëse të ardhurat vjetore janë mbi 600 000 lekë deri në 720 000 lekë, ose një shumë prej 35.000 lekësh në muaj nëse të ardhurat mujore janë mbi 50.000 lekë deri në 60.000 lekë;
- c) një shumë prej 360 000 lekësh nëse të ardhurat vjetore janë mbi 720 000 lekë, ose një shumë prej 30.000 lekësh në muaj, nëse të ardhurat mujore janë mbi 60.000 lekë;
ç) një shumë kompensimi për çdo fëmijë në ngarkim të tij më pak se 18 vjeç prej 48 000 lekësh.
- Tatimpaguesi i tatimit mbi të ardhurat personale me të ardhura vjetore të tatueshme nga punësimi dhe/ose të ardhura vjetore të tatueshme nga biznesi më pak se 1 200 000 lekë mund të zbresë, përveç shumave individuale sipas pikës 1 të këtij neni, shpenzimet korrente për arsimin e fëmijëve në ngarkim të tij, në vlerën maksimale 100 000 lekë.//Monitor
